Konuşurken sözcüklerimizin arasına sıkça serperek kimi zaman içini boşalttığımız, kimi zaman amiyane bularak alternatiflerini aradığımız, çoktandır kanıksadığımız tabirleri ve bunların anlamlarını düşünüyorum. Deyimler, deyişler, ifadeler... Bir tabiri sürekli duymak, bir süre sonra gerçek anlamını kaybetmesine neden oluyor. Bir fotoğrafçı ve fotoğraf alanında düşünmeyi, yazmayı seven biri olarak, fotoğrafla “anı yakalamak” tabiri, herhalde bu alandaki kalıplaşmış deyişlerin en önde geleni.

Fiziksel ortamda sergilenmek için üretilmişken bir anda dijital ortama taşınan sergiler, geniş açı nedeniyle perspektifi bozulmuş üç boyutlu mekânlar, sanatçıların çalışmalarını alfabetik sıralı slideshow’a çeviren galeriler bu konuda alınacak daha çok yolumuz olduğunu da gösteriyor.

Bu söyleşi için bir giriş metni yazmaya başladığımda, uzun süre boyunca “Michael Kenna, 1953 doğumlu İngiliz bir fotoğrafçı.” cümlesinden öteye gidemedim. Bunun nedeni Kenna’nın fotoğraflarının sessiz ve minimal kurgulanan, bu sayede de seyirciyi kendi anlamlarını yüklemeye davet eden yapısı. Bu bilinçli açıklığa daha ilk andan kendi anlamımı doluşturup bir aktör haline gelmeyi pek istemiyorum.

F: Fotokopi Yayın Projesi, farklı disiplinlerde üreten 26 sanatçının fotokopi makinesinin sınırlı imkânları dahilinde, yalnızca A5, A4 ve A3 boyutları içerisinde kalarak “özgünlük, kopyalama, çoğaltım, dağıtım ve format” gibi kavramları sorguladıkları bir proje olarak doğdu.

Mekânın tam ortasında yer alan giriş kapısı, size iki yol seçeneği sunuyor. Biri zeminin devamlılığını sağlayan ve sağa doğru giden beyaz kısım, diğeri ise solda ani ve eğik bir çizgiyle kırılan ve zemini yeşile döndüren bölüm. İki tarafa da atılan bakışın neticesinde, kitaplara ayrılan bölümün sol taraf olduğu anlaşılıyor. 

Fotoğraf kitabı ("okuma" sözcüğünün kitapla bütünleşmesinden olsa gerek) yan sekmelerden yahut tanıdık görme ihtimalinden uzak bir alanda, sanatçının zihnine konsantre olabilme, eseri elde tutulabilme, bire bir ilişkiye girebilme gibi sosyal özellikleriyle seyirciye rahat bir alan sağlıyor.

Ve ben de seninle beraber fark etmişim: "Cin peşinde gitmek öyle yumuşak, tatlı bir serüven değil. Aşk denilen şeyin belki de en ürkütücüsü.". "Aşk" sözcüğünü buraya nasıl yakıştırdın bilmiyorum, aklıma gelen tek şey: Böyle "aşk"a lanet olsun.

Gönüllü karantina döneminin sonuna yaklaştıkça bir şeyin noksanlığı giderek daha fazla ön plana çıkmaya başlıyor. Diğer toplumsal olaylarda karşımıza bir kütle olarak yığılan, bir bellek ve kitlesel bir duruş oluşturan, Ricoeur’un sözleriyle “namevcudun mevcudiyeti”ni yaratan ikon fotoğraflar bu sefer ortalıkta yok.

Olaf Otto Becker, sosyal ve politik duruşunu estetik kararlarıyla harmanlayarak uzun soluklu projeler üreten, 1959 doğumlu Alman bir fotoğrafçı. Görsel iletişim ve siyaset bilimi eğitimleri alan fotoğrafçının estetik algısı ise gençliğinde uzun yıllar boyunca sürdürdüğü resim disiplininden hayli etkilenmiş görünüyor. Söyleşide de okuyabileceğiniz gibi “İmajları kanvasta bulamadığını” söyleyen sanatçı, zamanla var olanı yorumlayacağı bir disiplin olan fotoğrafa yoğunlaşmaya karar veriyor.

Aylardır üzerine düşündüğümüz ve çalıştığımız bu konuda bahsetmek istediğim ne kadar çok sorun, kısır döngü ve çelişki olduğunu düşündükçe dehşete kapılıyorum. Toplu olarak ceremesini çektiğimiz sosyokültürel sıkıntıların yanı sıra, kişisel olarak çektiğim mikro ölçekteki sorunları da bu konudan ayrı düşünemiyorum.

Bu durum Türkçede genellikle doğa fotoğrafı olarak algılanan peyzaj fotoğrafçılığının [landscape photography] yalnızca doğayla alakalı değil, “bakış” ya da “bellek” ile de ilişkili olduğunun altını çiziyor.

Benim için kıymık bireysel olanı, başkalarına gösterilmesi durumunda etkisini kaybedecek olanı; etkisini kaybetmesi korkusundan ötürü de ekstradan önem atfedileni; kimi zaman bu ekstranın altında ezilen ama yine de vurgulananı ifade ediyor. Kökü kıymaktan gelen bir sözcüğe kıyılması da kolay değil doğrusu.

Bu noktada, durup toplumsal cinsiyet rollerinden; iki cinsin birbirine karşı giriştiği iktidar ilişkisinden; yani her birimizin kendine farklı bir noktada yer bulmaya çalıştığı erillik/doğurganlık arasındaki çizgiden yola çıktığını betimlediğin çalışmalarını düşünüyorum. Bunun ipuçlarını çalışmalarında görsem de; baktıkça fark ediyorum ki çıkış noktam yanlış: bunun oluşundan ziyade olmadığı görseller daha çok anlatıyor cinsiyet rollerini.

Bir zaman makinem olsaydı, sadece 2 gün öncesini bile "ne güzel günlerdi" diyerek yad eden nostalji sever aklım beni fotoğraf tarihimde (evet, tarihimde; zira başkasının hikayesi beni vurduğu anda benim olmaya başlamaz mı?) birkaç ana götürür, ya da birkaç an yaratırdı mutlak. 

Yapabileceğinin en iyisi bu mu? · Yapabileceğin en iyi şey bu mu? · Mutlu musun? · Yeterli misin? · 'Yeterince' nedir? · Yeterli olmaya neden takıntılısın? · Yeterli olmak daha kötü değil mi?

Karşımdakiler sürekli içinde bulunduğu, ancak bir yandan da korktuğu şeye dönüşmeye başlamış gerçek insanlar mı? Hâlâ böyle bir ayrımdan söz edebileceğimiz bir noktada mıyız? Bilmiyorum. “Sadece bir dağ diğer dağın içini bilebilir.” Ben dağ değilim.

Resimlerin çoğunlukla çocuklukla özdeşleşmesi yalnızca figürlerin genellikle çocuk olması değil, ayrıca çocuk zihninin nesneleri daha farklı biçimde ele almasıyla ilgili. Cinsellik, şiddet, tekinsizlik gibi hisler bir çocuğun yeni öğrendiği, yetişkinin tahayyülünden çok daha ilkel, hatta patavatsız bir şekilde resmediliyor.

Orta Format editörlerinden yayıncılık, rutin, üretim sıkıntısı ve devamlılık yöntemleri üzerine bir serzeniş.

Güzel Orhan Cem Çetin'in fotoğraf tanımını ödünç almak gerekirse; fotoğraf, "Bir şey, bir zamanlar, belli bir açıdan bakıldığında, bir süreliğine, tıpa tıp böyle görülmüştür."ün kanıtı diyebiliriz. Bu tanım ilk anda tamı tamına doğru görünürken aklıma gayri ihtiyari olarak zamanında müttefik olunan isimlerle aranın bozulması durumunda, kişinin fotoğraftan silindiği propaganda görselleri geliyor

Nietzsche'nin delirme hikayesini bilir misin? Rivayete göre, normal bir günde sıradan bir iş için evinden çıkan Nietzsche, bir arabacının şiddetle atını dövdüğünü görür. Dayanamayıp kendini atın üstüne atar ve ağlamaya başlar. Komşuları krizdeki Nietzsche'yi evine götürdüklerinde tekrarlayıp durduğu tek bir cümle vardır: "Tanrım, ben ne yaptım?"